ΤΟ ΜΑΓΕΥΤΙΚΟ ΦΑΡΑΓΓΙ ΚΑΙ ΟΙ "ΔΙΑΟΛΟΙ Τ'Σ ΒΕΡΙΝΑΣ"

 



Το φαράγγι της Βερίνας λίγο πριν καταλήξει στην θάλασσα


Με χαρά διάβασα την εξαιρετική ανάρτηση του κ. Γιάννη Ρουσόπουλου που ανέδειξε το άγριας ομορφιάς φαράγγι της Βερίνας και επεσήμανε από επιστημονικής σκοπιάς σημαντικές πληροφορίες για την βιοποικιλότητα της περιοχής. Με αφορμή λοιπόν αυτό, θα προσθέσουμε κάποιες ακόμη σημαντικές πληροφορίες για αυτή την ιδιαίτερη τοποθεσία.

Στις απότομες πλαγιές της χαράδρας Βερίνα σχηματίζεται πλήθος σπηλαίων, δύο εξ αυτών το σπήλαιο της Αρχονταριάς και αυτό της Ομορφιάς. Κατα τη νεολιθική εποχή (7η-4η χιλιετία π.Χ), ο άνθρωπος βρήκε καταφύγιο στα σπήλαια αυτά και τα χρησιμοποιούσε ως ορμητήριο για το κυνήγι θηραμάτων και την συλλογή τροφής στην γύρω περιοχή. Την ανθρώπινη παρουσία μαρτυρούν πολλά ευρήματα στα σπήλαια της Αρχονταριάς και της Ομορφιάς όπως νεολιθικά όστρακα, ειδώλια και λεπίδες από πυριτόλιθο.


Η επιβλητική μορφή του φαραγγιού της Βερίνας δεν θα μπορούσε να αφήσει ασυγκίνητη την λαϊκή αντίληψη. Σύμφωνα με αυτή στην χαράδρα κινούνταν νυχθημερόν δαιμονικά συντάγματα και εκεί ήταν η κατοικία των δαιμόνων. Η αντίληψη αυτή φαίνεται πως σχηματίστηκε λόγω των σφυριγμάτων και των απόκοσμων ήχων που δημιουργεί το πέρασμα του αέρα από τους βραχώδεις σχηματισμούς του φαραγγιού. Μάλιστα στο σπήλαιο Αρχονταριά, οι παλιοί έλεγαν πως κατοικεί ο αρχισατανάς. Έτσι προέκυψε στο Ξηρομερίτικο λεξιλόγιο η φράση “Διάολοι τ’ς Βερίνας” που χρησιμοποιούταν και ως βρισιά.


Η ανάρτηση του κ. Ρουσόπουλου με τις εξαιρετικές φωτογραφίες:

"Το φαράγγι της Βερίνας

Στη δυτική πλευρά της επαρχίας Ξηρομέρου (περιοχή Ακαρνανίας), τη γη σχίζει ένα απότομο κι απόκρυφο φαράγγι. Οι ντόπιοι το αποκαλούν Βερίνα.

Πλην αυτών, λίγοι γνωρίζουν την ύπαρξή του. Ο μόνος κεντρικός δρόμος που διέρχεται από την περιοχή που αυτό αναπτύσσεται, είναι η παραλιακή οδός Αστακού – Μύτικα. Φεύγοντας από τον Αστακό προς τα βόρεια, αφού περάσουμε τις μικρές παραλίες στην τοποθεσία Βελλά κι απέναντί μας στο Ιόνιο αντικρίσουμε τα νησιά Καστός και Κάλαμος, διερχόμαστε από γέφυρα πάνω από το φαράγγι, πολύ κοντά στην έξοδό του στην ακτή. Η γέφυρα είναι σε τέτοια θέση, που καθώς οδηγούμε δύσκολα αντιλαμβανόμαστε την ύπαρξη μεγάλου φαραγγιού. Λίγα χλμ μετά, φτάνουμε στον όρμο Παλιόβαρκα και στο Μύτικα.

Το φαράγγι τέμνει τη βουνοσειρά που υψώνεται παράλληλα στη θάλασσα (κορυφές Κούτουπας, Κάψαλο, Καστρί, Μέγα Όρος). Αφετηρία του είναι η ρεματιά-χείμαρρος που διαμορφώνει η γη νότια του χωριού Αρχοντοχώρι. Τα πετρώματα τραβούν τα νερά σε μεγάλο βάθος και η κοίτη του φαραγγιού έχει επιφανειακή ροή ελάχιστες μέρες του έτους . Η υπόγεια όμως ροή είναι μόνιμη και εμφανίζεται στην εκβολή του στη θάλασσα. Εκεί, 50 μέτρα πριν το κύμα, σκάει από τη γη το ποταμάκι με ροή χειμώνα – καλοκαίρι.

Μου δόθηκε η ευκαιρία να το περπατήσω μέσα από την κοίτη δυο-τρεις φορές, καθώς και να το προσεγγίσω από πάνω.

Αρχικά το 1996, στα πλαίσια συλλογής δεδομένων για τη δημιουργία του δικτύου Natura στη χώρα μας και πιο πρόσφατα στα πλαίσια ειδικής ορνιθολογικής έρευνας. Διαπίστωσα ότι εντός φαραγγιού διαμορφώνεται ιδιαίτερο μικροκλίμα, που αποτυπώνεται αρχικά στον τύπο και μορφή της βλάστησης και κατ’ επέκταση στα υπόλοιπα εξαρτώμενα στοιχεία της βιοποικιλότητας. Για παράδειγμα, για κάποια είδη ανώτερης βλάστησης, λειτουργεί ως απομονωμένη νησίδα κατανομής τους. Εντυπωσιακά μεγάλα δέντρα, στρεβλά και σκληραγωγημένα, σκαλώνουν στα βράχια, όπως οι Δάφνες (βάγιες), οι Γαύροι, τα Φιλύκια, οι Μελικουκιές, οι Κουτσουπιές, οι Κοκκορεβυθιές, οι Αγριελιές, οι Χνοώδεις Βελανιδιές και τα Πουρνάρια.

Στα κάθετα βράχια φωλιάζουν πουλιά εξειδικευμένα σε αυτό το τοπίο, όπως το Βραχοκιρκίνεζο, ο Κόρακας, η Κάργια, ο Βραχοτσοπανάκος, ο Γαλαζοκότσυφας και η Ασπροκωλίνα. Φωλιάζουν επίσης πολλά είδη τυπικά των μεσογειακών δασών και θαμνότοπων.

Δεν λείπουν από την περιοχή ο Φιδαετός, ο Πετρίτης, το Ξεφτέρι, η Γερακίνα και ο Μπούφος, ενώ περιστασιακά το επισκέπτονται ο Σπιζαετός και ο Χρυσαετός. Η πιο απρόσμενη συνάντηση ήταν με ένα ζευγάρι από το σπάνιο Μαυροπελαργό (συγγενή του γνωστού Πελαργού), που απαντά σε δυσπρόσιτα φαράγγια, δάση και ορεινά ποτάμια. Διαπιστώθηκε ότι το ζευγάρι φωλιάζει επί σειρά ετών σε απροσπέλαστη σπηλιά στους γκρεμούς της Βερίνας.

Η περιοχή του φαραγγιού αποτελεί επί χιλιετίες βοσκοτόπι γιδιών. Οι ντόπιοι κτηνοτρόφοι που θα τύχει να συναντήσει κανείς εκεί, θα θυμίσουν πολλά από την Ελλάδα που χάθηκε. Γνήσιοι άνθρωποι της υπαίθρου, με άμεσο, ακατέργαστο λόγο, αλλά και παλιακό, λιτό τρόπο ζωής.






















Στις φωτογραφίες:

– Αρκετές σκηνές τοπίου από το φαράγγι και τη διάσχιση των στενωπών του.
– Τα πουλιά: Μαυροπελαργός (σε κόκκινο κύκλο), Κοκκινοκεφαλάς στο γυμνό κλαδί, Αιγίθαλος στην ανθισμένη κουτσουπιά και Κίσσα σε πτήση.
– Η ακτή στο δειλινό είναι από τη θέση εκβολής του χειμάρρου, στο τελείωμα του φαραγγιού.

– Στην τελευταία φωτογραφία, παιχνίδισμα του φωτός πίσω από το Μέγα Όρος, το βουνό που υψώνεται στη βόρεια πλευρά του φαραγγιού."

Επιμέλεια: Τιμολέων Ντέμος, φοιτητής Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών

Πηγές:

- Μενέλαος Καραμεσίνης"Λαογραφικά Ξηρομέρου Ακαρνανίας"

-Αλέξανδρος Σάββας "Πόλεις και χωριά του δήμου Ξηρομέρου"


https://akarnaniasperiigisi.blogspot.com

Σχόλια