ΤΟΠΩΝΥΜΙΟ: Τα «Μαναστράκια» είναι ένα μικρό τοπωνύμιο στην περιοχή του Μαχαιρά Ξηρομέρου. Δεν θα το βρει κανείς σε χάρτες ή λεξικά. Υπάρχει χαραγμένο στη μνήμη των ανθρώπων του τόπου.
Η λέξη ίσως έχει ρίζα από τη λέξη μοναστήρι ή μαναστήρι, όπως το λένε στο Ξηρόμερο. Για παράδειγμα χρησιμοποιούν την παροιμιακή φράση: «Το μαναστήρι νάναι καλά κι από καλογέρους χίλιους!».
Ακόμη και σε στίχο στο μοιρολόγι αναφέρεται: «να πας κι απ’ άλλες εκκλησιές κι απ’ άλλα μαναστήρια…».
Σκέφτομαι ότι μεταφορικά η στάνη είναι «μαναστήρι», αφού στον χώρο της βρίσκουν φιλοξενία κάθε λογής άνθρωποι, όπως συμβαίνει πραγματικά στα μοναστήρια. Αξίζει να αναφέρουμε, ότι οι τσοπάνηδες φιλοξένησαν και στήριξαν τους κλέφτες και αρματωλούς κατά την Επανάσταση του 1821.
«Οι τσοπάνηδες στα χρόνια της Επανάστασης του 1821 εκδήλωσαν συμπαράσταση και φιλοξενία στους κλέφτες και αρματωλούς. Στις στάνες τους βρήκαν ένα χώρο να ακουμπήσουν και ένα ζεστό φαγάκι για να τονωθούν και να συνεχίσουν την πορεία τους. Ο φιλέλληνας, Claude Fauriel γράφει: «Η ανάγκη, ένα παρόμοιο σχεδόν μίσος για τους Τούρκους, τους κοινούς καταπιεστές, έκανε να υπάρχουν σχέσεις αδελφικές και φιλία ανάμεσα στους βοσκούς και τους κλέφτες. Ετούτοι δεν πείραζαν καθόλου τα κοπάδια τους, κι εκείνοι κρατούσαν μυστικό ό, τι μπορούσαν να ξέρουν για τους καταυλισμούς και τις πορείες τους…».
Η ατομική και συλλογική μνήμη διασώζει την σημαντική προσφορά των τσοπάνηδων στα δύσκολα χρόνια της Κατοχής. Έσωσαν κόσμο από την πείνα:
«Ο ξηρομερίτης ιστοριογράφος Αλέξανδρος Θ. Κυριαζής σε ένα σχεδόν αυτοβιογραφικό κείμενο γράφει: «Άλλοι πάλι χωριανοί μας που είχαν ζώα, πρόβατα, γίδια, και ήταν πολλοί αυτοί, δεν δυσκολεύτηκαν στη μαύρη αυτή περίοδο να δείξουν την αλληλεγγύη τους σε πολλούς από εμάς με ό, τι μπορούσαν. Τους μνημονεύω και θαυμάζω τον ψυχικό τους κόσμο κάθε φορά που έρχομαι στις στιγμές εκείνες». Ο ίδιος σε σχετική συζήτηση μου είπε: «Μας μοίραζαν ένα μπακράτσ’ γάλα. Μας στέλνανε δυο πατσούλες. Λίγο είναι αυτό;» (Μ. Ν. Αγγέλη, Κτηνοτροφικά του Ξηρομέρου, Αγρίνιο 2022, σελίδες 23-24).
Με αυτές τις μαρτυρίες, μπορούμε να κατανοήσουμε γιατί δόθηκε αυτό το όνομα στον συγκεκριμένο τόπο.
Ίσως, το τοπωνύμιο να υποδηλώνει και την παρουσία ιερού χώρου. Δεν βρέθηκαν, βέβαια, ίχνη μοναστηριού ή εκκλησίας.
Μνημονικός τόπος κτηνοτροφίας: Στα Μαναστράκια είχαν τη στάνη τους διάφοροι τσοπάνηδες από τον Μαχαιρά. Η συλλογική μνήμη διασώζει τη στάνη του Γεωργίου Κουβέλη «Πλιάκου», τη στάνη του Σπύρου Μπιτσώρη «Σπλιά» και τελευταία τη στάνη του Νικολάου Αγγέλη «Χαντζάρα», ο οποίος έχει αφήσει έντονο το αποτύπωμά του στον τόπο αυτό:
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου